W związku z wytruciem pasiek należących do pszczelarzy zrzeszonych w naszym Związku, pragniemy przypomnieć zasady postępowania przy stwierdzeniu zatrucia.
Przy podejrzeniu, że wskutek zastosowania środków ochrony roślin nastąpiło ostre zatrucie/podtrucie pszczół zainteresowany pszczelarz może podjąć czynności zmierzające do wyjaśnienia przyczyn zatrucia.
Próbki martwych pszczół do badań, lub pszczół wykazujących objawy zatrucia, muszą zostać pobrane przez pracownika Inspekcji Weterynaryjnej, lekarza weterynarii wolnej praktyki lub Policję. Niezbędne jest również powiadomienie Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa o podejrzeniu zatrucia pszczół. Właściciel poszkodowanej pasieki przesyła zabezpieczone i zaplombowane próbki pszczół do laboratorium razem z wypełnionym protokołem pobrania próbki do badań laboratoryjnych. Protokół ten stanowi załącznik do opracowanej w PIWet-PIB instrukcji pobierania i przesyłania próbek do laboratoryjnych badań diagnostycznych przy podejrzeniu zatrucia pszczół środkami ochrony roślin.
Przedstawiciele instytucji zaangażowanych w wyjaśnienie przyczyn zatrucia postępując w ramach swoich kompetencji:
- ustalają liczbę rodzin pszczelich z objawami zatrucia,
- oceniają stan zdrowotny pasieki,
- ustalają szacowaną wysokość szkody w pasiece,
- weryfikują czy na sąsiadujących uprawach, na których mogło dojść do zatrucia, środki ochrony roślin stosowane były w sposób stwarzający zagrożenie dla zdrowia zwierząt,
- w miarę możliwości ustalają właściciela plantacji, na której zastosowano środki ochrony roślin mogące stanowić prawdopodobne źródło zatrucia pszczół.
Sposób pobierania próbek:
Próbkę pszczół do badań należy pobrać możliwie najszybciej od zauważenia objawów zatrucia.
- Próbkę pszczół należy niezwłocznie zamrozić.
- Próbkę do badań laboratoryjnych stanowi ok 1000 martwych pszczół (80-100 g), w wyjątkowych przypadkach na próbkę może składać się mniejsza liczba pszczół (minimum pół szklanki martwych owadów). Miejsce zbierania martwych pszczół należy wskazać w protokole. Istnieje możliwość zbadania zbiorczej próbki pszczół zebranych z różnych miejsc pasieki.
- Z danej pasieki badana jest jedna próbka pszczół.
Każdorazowo przed przysłaniem próbki należy od pracowników laboratorium uzyskać potwierdzenie o możliwości wykonania bezpłatnych badań laboratoryjnych. W tym celu należy poprzez pocztę elektroniczną kontaktować się z: prof. dr hab. Andrzejem Posyniakiem (Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.) lub dr. Tomaszem Kiljankiem (Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.).
Próbki umieszcza się w opakowaniu zabezpieczającym przed ich zanieczyszczeniem bądź uszkodzeniem. Opakowanie plombuje się z użyciem plomby zawierającej indywidualny niepowtarzalny numer. Próbkę wraz z wypełnionym protokołem należy wysłać na poniższy adres: Państwowy Instytut Weterynaryjny - Państwowy Instytut Badawczy CENTRALNY PUNKT PRZYJĘĆ PRÓBEK Aleja Partyzantów 57 24-100 Puławy.
Oprócz tego pszczelarz może zgłosić sprawę na policji, w urzędzie gminy/powiatu, służbom weterynaryjnym oraz w Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, by dochodzić roszczeń od sprawcy wytrucia/podtrucia.